Hazır beton üretimi 1903 yılında Mucit Jürgen Hinrich Magens tarafından Almanya’nın Hamburg şehrinde üretilmeye başlanmıştır. Savaş yıllarının yoğun olarak yer aldığı tarihlerde birçok hazır beton firması faaliyete başladı. Ülkemizde ilk Hazır Beton Santrali İSTAŞ (İnşaat Sanayi Ticaret A.Ş.) tarafından 1976 yılında çalışmaya başladı. Büyük bir heyecanla sektöre ivme kazandıran santral 1980 yılının ikinci döneminde yaygınlık kazanır. Türkiye 107 milyon metreküp Hazır Beton Üretimi ile Avrupa ülkeleri arasında lider konumundadır. ABD ve Çin Halk Cumhuriyeti ilk iki sırayı paylaşırken Türkiye dünya genelinde 3. Sırada yer alır. 1988 yılı beton üretiminin artış göstermeye başladığı yıllardır. Bunun sebebi; inşaat sektörünün büyümesi, Konut ihtiyacının artması, Betonarme yapı tercihi, Kentsel dönüşüm projeleridir.
Hazır Beton Üretim Tarihi
Çimento, agrega, su ve katkı maddeleri bilgisayar kontrolü ile ihtiyaç duyulan oranlarda kullanılarak Beton Santraliile karıştırılır ve üretilen hazır betonun tüketiciye “Taze Beton” olarak teslim edilmesine Hazır Beton denir. Hazır beton bileşenlerinden olan beton agregaları beton hacminin %60-75 ini oluşturur. Biliyoruz ki beton; çimento, agrega ve su karışımı ile oluşur, bu karışımdan ortaya çıkan betonun hacminin ise 3/4’ü agrega tarafından oluşmaktadır.
Agregaların Sınıflandırılması
Beton Santrali bileşeni olan agregalar kaynaklarına göre kendi aralarında sınıflandırılmıştır. Doğal olarak bildiğimiz agregalar dere yatakları, göller, denizler ve taş ocaklarından elde edilir. Yapay agregalar ise cüruf taşı, yüksek fırın cüruf kumu gibi sanayi ürünlerinden oluşur. 4 mm eleğin altında kalan agrega ince agrega çeşidine, üzerinde kalan agrega ise iri agrega olarak tanımlanır. Yoğunluğu 2,45 g/cm3 olan doğal yapay bims, cüruf , genleşmiş perlit genleşmiş mika vb hafif agregadır. 2,8 g/cm3 yoğunluğa sahip olan agregalar ağır agrega olarak bilinir. Bahsi geçen agrega çeşitleri Beton Santrali tesislerinde kullanılan bileşenler arasındadır.
Çimento Nedir?
Hazır Beton Üretimi için çimento ve katkı maddeleri kullanılan bileşenlerdir. Çimento oluşumunda Si, Ca, Al, Fe içeren hammaddelere ait kalker ile kil bileşiminin sinterleşme derecelerine kadar pişirilmesiyle klinker yarı mamul olarak oluşurken alçı taşı, tras, kalker, cüruf gibi katkı maddeleri ilave edilerek öğütülen bağlayıcı maddeler Çimento olarak isimlendirilir. çeşitleri Beton Santrali tesislerinde kullanılan çimentonun kendi arasında beş ana çeşidi vardır. Çimento CEM I Portland Çimentosu, CEM II Portland Kompoze Çimento, CEM III Yüksek Fırın Cüruflu Çimento, CEM IV Puzolanlı Çimento ve CEM V Kompoze Çimento bunlardandır. V.
